Beyinde  P300 elektrik sinyali tarama yöntemi   ile suçlu tespiti: Beyin Elektrik Titreşimi İmza Profili (BEOS)

Her suçlu bir iz bırakır!

2008 yılında Hindistandaki bir mahkeme sevgilisini arsenikli kurabiye ile öldürdüğü şüphesi ile 24 yaşındaki Aditi Sharma’yı BEOS testi sonucunu dikkate alarak ömür boyu hapse mahkum etti. Beyin tarama testini gönüllü olarak kabul eden Aditi Sharma'ya verilen bu ceza hukuk siteminde ve psikoloji alanında önemli bir tartışmayı da beraberinde getirdi.

BEOS Dr. C.R. Mukundan tarafından geliştirilmiş ve Hindistan mahkemeleri bu beyin parmak izi yöntemini 2008 yılından beri yasal delil olarak kabul etmektedir. Mukundan BEOS testinin % 95 doğruluk oranına sahip olduğunu ifade etmektedir.

BEOS Suç işleyen kişinin suçu işlediğine dair beynindeki deneyimsel bilgileri ve nörolojik süreçleri ölçmeye dayanan bir yöntemdir. Suça iştirak deneyimine sahip bireyleri tanımlamak için kullanılmakta ve insanların beyinlerinde suç işlediklerine dair izleri araştırmaktadır. Test EEG benzeri bir beyin elektrik salınım testidir. Bu yöntem için kullanılan cihazlar teknolojik açıdan gelişmiş yalan dedektörleri olarak kullanılmaktadır. 

Beyindeki P300 sinyali ile tanıma ve hatırlama arasındaki ilişki ilk kez 1960'ların ortasında nörologlar tarafından keşfedilmiştir. Bir akrabasının fotoğrafı gösterilen onu tanıyan kişinin beynindeki P300 sinyali artmaktadır. Buna benzer durumlardan yola çıkan ve biyolojik psikoloji alanında çalışan eski Harvard araştırma görevlisi Larry Farwell P300 kullanarak bir beyin parmak izi tekniğini geliştiren ilk kişi olmuştur. Bu teknikle ABD'de 1999 yılında bir seri katilin  mahkum edilmesini sağlamıştır. 1997 yılında ise, Hintli sinirbilimci Champadi Raman Mukundan beyindeki hatırlama durumlarında aktive olan sinyal artışlarıını ölçen Beyin Elektrik Titreşim İmza testini (BeOS) geliştirdi. 

Test uygulaması şu şekilde yapılmaktadır

Kişi küçük ve penceresiz bir odada sessizce sandalyede oturur ve gözlerini kapatır. BEOS testi şüphelinin istekli katılımını gerektirir  Üzerinde toplam 32 elektrot bulunan bir başlık kişinin kafasına takılır. Bu başlık beyindeki farklı bölgelerindeki elektriksel aktivasyonu algılarmakta ve cihaza aktarmaktadır.  En sık aranan elektrik sinyali P300 dür. Tanımayı ölçen bu sinyal ilgili nesneler, insanlar ya da özellikle canlı ve duygu yüklü hafıza ile ilişkili yerler ile sözlü veya görsel ipuçları algılandığında belirgin şekilde artar.

Örneğin kişiye cinayet silahı gösterilir veya şüpheliye  suçla ilgili savcıların olası senaryosu okunur. Bu bilgiler verilirken kişinin beyninde hatırlama ile ilgili bölgelerde oluşan P300 sinyali aranır.

BEOS cihazı beyin aktivitesini kaydeder. Eğer kişinin beyni suçla ilgili kurulan cümlelere( örneğin: silah satın aldım, yemeğine zehir kattım vb.) P300 sinyali verirse olayla ilgili anısının olduğuna karar verilir. Kurulan çeşitli cümlelerle kişide suça dair hatıraların açığa çıkartılması amaçlanır. Sorulan sorulardan sonra beynin hatırlama ve tecrübe edinme bölümlerindeki elektrik sinyalindeki artışlar ölçülür ve bu bölgelerin aktif hale gelmesi sanığın suçu işlediğine dair bir bulgu olarak kabul edilir.Testte kayda değer sinyaller ortaya çıkarsa, tepkinin hakiki olduğundan emin olmak için test tekrarlanır.

Bu test yöntemi henüz Hindistan dışında bilim adamları tarafından onaylanmamıştır. Bunun temel nedeni araştırmanın Hindistan dışında henüz hakemli bir dergide yayınlanmamış olmamasıdır. Ayrıca bazı kişilerin anılarını unutabileceği ve bunun ölçülememesinin kişinin suçsuz olduğu anlamına gelemeyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle tek başına olmasa da diğer delillerle birlikte değerlendirilmesinin uygun olacağı söylenebilir.

 

Yayın tarihi: 02/02/2016

©Telif hakkı: (Kaynak: www.onlineterapiler.com) çalışır şekildeki link eklenmeden kısmi alıntı yapılamaz.Yazının tamamı kopyalanamz.

Etiketler: beos testi, yalan makinesi, beyin haritalama yöntemi