Depresyon nedir, major depresyon belirtileri ve tedavisi. Depresyon çeşitleri ve ilaçları. Depresyonun nedenleri ve depresyon testi

Depresyon, bütün psikiyatrik hastalıklar içinde en sık görülen tablodur. En sık görüldüğü yaş aralığı 30-45 arasıdır. Genetik nedenlere bağlı depresyonlar daha geç yaşlarda başlar. Erken yaşta başlayan depresyonlar daha çok hayat olayları ile ilişkilidir. Genel olarak kadınlarda 2 kez daha sık görülür.

Depresyonda mısınız? Depresyon testi

Aşağıdaki belirtiler iki haftadan fazla bir süredir devam ediyorsa depresyonda olabilirsiniz: Geçmişle ilgili pişmanlık ve gelecekle ilgili umutsuzluk duyguları,,kendini değersiz ve işe yaramaz hissetme, güçsüz ve isteksizlik, sabah saatlerinde artan bunaltı ve hiç birşey yapmadan yatakta kalma isteği, uyku düzeninde bozulma, sürekli uyumak isteği veya uykusuzluk, iştah azalması ya da artışı,süreğen kabızlık ya da ishal, hayatın anlamsız gelmesi ve intihar düşünceleri, eskiden zevk alınan şeylerden ya da hiçbirşeyden zevk almama, cinsel istekte azalma. Eğer bu belirtilerin birçoğunu yaşıyorsanız gecikmeden psikolojik destek almanız gerekiyor.

Ayrıntılı değerlendirme ve test uygulaması için depreston testi sayfamızı ziyaret edip ücretsiz test uygulamsına katılın.

Depresyonun klinik belirtileri

Genel Görünüm: Çökkün hastada genellikle omuzlar çökük, yüz ve alın çizgileri derinleşmiş, üzüntülü bir yüz, az bakımlı, hareketler yavaş, genel bir durgunluk ön plandadır. Bazen de sıkıntılı, tedirgindirler.

Bilinç: Genellikle herhangi bir bilinç bozukluğu belirtisi göstermezler.

Yönelim: Çoğunlukla kişi, yer ve zamana yönelimleri tamdır.

Bellek: Unutkanlık.

Dikkat ve konsantrasyon: Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü

Algı: Ağır depresyonlarda; çeşitli algı bozuklukları görülebilir. (derealizasyon, depersonalizasyon, illüzyon, hallüsinasyon)

Duygu: Depresif duygudurum. (Disforik, elem veren acı veren bir duygudurum)

Davranış: Fizik etkinlikte azalma, toplumdan uzaklaşma, yorgunluk, bitkinlik, laterji ya da ajitasyon

Fizyolojik özellikler: Uyku bozk., iştah değişiklikleri, cinsel istek azlığı vb.

DSM tanı kriterlerine göre depresyon belirtileri:

Çökkün mizaç
Anhedoni
Değersizlik veya suçluluk
Konsantrasyon bozukluğu, kararsızlık
İştah/kilo değişikliği
Uyku bozukluğu
Psikomotor aktivitede değişme
Yorgunluk

DSM ye göre depresyon tanı ölçütleri

A- İki haftalık bir dönem sırasında, daha önceki işlevsellik düzeyinde bir değişiklik olması ile birlikte aşağıdaki semptomlardan beşinin(ya da daha fazlasının) bulunmuş olması; semptomlardan en az birinin ya (1) depresif duygudurum ya da (2) ilgi kaybı ya da artık zevk alamama, olması gerekir.

Not: Açıkça genel tıbbi bir duruma bağlı olan ya da duyguduruma uygun olmayan hezeyan ya da hallüsinasyon semptomlarını katmayınız.

(1) ya hastanın kendisinin bildirmesi(örn. Kendisini üzgün ya da boşlukta hisseder) ya da başkalarının gözlemesi(örn. Ağlamaklı bir görünümü vardır) ile belirli, hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren depresif duygudurum. Not: Çocuklarda ve ergenlerde irritabl duygudurum bulunabilir.

(2) hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren, tüm etkinliklere karşı ya da etkinliklerin çoğuna karşı ilgide belirgin azalma yada artık bunlardaqn eskisi gibi zevk alamıyor olma( ya hastanın kendisinin bildirmesi ya da başkalarınca gözleniyor olması belirlendiği üzere)

(3) perhizde değilken önemli derecede kilo kaybı ya da kilo alımının olması(örn. ayda vücut kilosunun %5 inden fazlası olmak üzere) yada hemen her gün iştahın azalmış ya da artmış olması. Not: Çocuklarda, beklenen kilo alımının olmaması.

(4) hemen her gün, insomnia(uykusuzluk) ya da hipersomnianın(aşırı uyku) olması.

(5) hemen her gün, psikomotor ajitasyon ya da retardasyonun olması(sadece huzursuzluk ya da ağırlaştığı duygularının olduğunun bildirmesi yeterli değildir, bunların başkalarınca da gözleniyor olması gerekir)

(6) hemen her gün, yorgunluk- bitkinlik ya da enerji kaybının olması.

(7) hemen her gün, değersizlik, aşırı ya da uygun olmayan suçluluk duygularının(sanrısal olabilir) olması (sadece hasta olmaktan ötürü kendini kınama ya da suçluluk duyma olarak değil)

(8) hemen her gün, düşünme ya da düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma yetisinde azalma ya da kararsızlık (ya hastanın kendisi söyler ya da başkaları bunu gözlemiştir).

(9) yineleyen ölüm düşünceleri (sadece ölmekten korkma olarak değil), özgül bir tasarı kurmaksızın yineleyen intihar etme düşünceleri, intihar girişimi ya da intihar etmek üzere özgül bir tasarının olması.

B. Bu semptomlar bir mikst epizodun tanı ölçütlerini karşılamamaktadır.

C. Bu semptomlar klinin açıdan belirgin bir sıkıntı ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olur.

D. Bu semptomlar bir madde kullanımının (ör. Kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel bir tıbbi durumun (ör. Hipotiroidizm) doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

E. Bu semptomlar yas’la daha iyi açıklanamaz, yani sevilen birinin yitirilmesinden sonra bu semptomlar 2 aydan daha uzun sürer ya da bu semptomlar, belirgin bir işlevsel bozulma, değersizlik düşünceleriyle hastalık düzeyinde uğraşıp durma, intihar düşünceleri, psikotik semptomlar ya da psikomotor retardasyonla belirlidir.

En sık görülen depresyon türleri:

Major depresyon
Melankolik özellikli depresyon: Hiçbir şeyden zevk alamama, iyi hissetmeme, ağır depresif duygudurum ve ajitasyon halidir.
Psikotik özellikli depresyon: Bu depresyon tüürnde hallüsinasyon ve hezeyanlar vardır.
Katatonik depresyon: Hareketsizlik-aşırı motor etkinlik, negativizm, istemli davranışlarda acayiplikler, ekolali, ekopraksi vardır.
Atipik özellikli depresyon: Aşırı yemek yeme, aşırı uyuma, anksiyete semptomları, reddedilmeye karşı aşırı duyarlılık.
Kronik seyir gösteren depresyon,
Bipolar bozukluk depresyonu,
Distimik bozukluk: Bozukluğun şiddetine ve süreğenliğine göre ayırt edilir.Distimik bozuklukta depresif duygudurum, en az 2 yıllık bir sürede hemen her gün bulunur. Kronik ve daha az ağır olan depresif semptomlarla belirlidir.
Siklotimi
Mevsimsel yapı gösteren majör depresif bozukluk: Hipersomnia, aşırı yemek yeme, kilo alma ve yorgunluk ile belirlidir.
Pospartum başlangıçlı majör depresif bozukluk: Doğumdan sonraki ilk 4 haftada başlar.

Depresyonun hayat boyu görülme sıklığı

Major depresyon %17
Bipolar bozukluk depresyonu %3.9
Distimik bozukluk %2.5
Siklotimi %5.5
Minör depresif bozukluk %10

Depresyonun yaşam boyu gelişme olasılığı kadınlar için: %10-25 , erkekler için %5-12 arasında değişmektedir.Majör depresif bozukluk(tek epizod ya da rekürran), kadınlarda ergen ve erkeklere oranla 1,5 kat daha fazla görülür.Böyle bir bozukluğu olan kişilerin 1. derece biyolojik akrabalarında genel topluma göre 1.5-3 kat daha fazladır.En sık görüldüğü yaş aralığı 30-45 arasıdır. Genetik nedenlere bağlı depresyonlar daha geç yaşlarda başlar. Erken yaşta başlayan depresyonlar daha çok hayat olayları ile ilişkilidir.

Depresyonun oluş nedenleri

Depresyon genellikle depresyona girmeye meyilli kişilik yapısındaki bireylerin yaşamlarının bir döneminde geçirdikleri kritik olaylar ile kendini gösterir. Sevilen bir yakının kaybedilmesi, iş hayatı ile ilgili olumsuzluklar, iflas, alkolik bir eş, şiddetli geçimsizlik, kendine güven eksikliği, ailenin yetiştirme tarzı, geçmişte yaşanan travmatik bir olay, başarısızlıklar, terk edilme gibi bir çok psikolojik faktör depresyona yol açabilir.

Depresyonun olası nedenleri şu başlıklar altında tolanmaktadır:

Nörokimyasal Anormallikler(,serotonin,noradrenalin), Genetik(ikiz- aile çalışmaları)
Psikososyal faktörler:
Depresyona yatkı kişilik özellikleri
Aşırı sorumluluk duygusu
Beklentilerin yüsksek olması
Utangaçlık, çekingenlik, içe kapanıklılık
Hep ya da hiç biçiminde düşünme atrzı
Aşırı genellemeler
Kişinin çocuklukta karşılaştığı kayıplar ve acı yaşam olayların bıraktığı genetik, duygusal, bilişsel, davranışsal yatkınlık
Yaşamın sonraki yıllarında biyolojik ve psikososyal uyaranların organizmaya binmesi ve özellikle seratonin ve noradrenalin mekanizması reseptör duyarlılığı

Depresyon tedavisi

Psikolojik tedavilerde en önemli konu psikolojik sorunlara neden olan psiko-sosyal faktörlerin tespiti ve ortadan kaldırılmasıdır. Bu nedenle psikolojik sorunları hemen çözecek ne bir sihirli değnek ne de ilaç vardır. Depresyon tedavisinde etkili çözümlerden biri “bilişsel davranışçı terapi” yöntemidir. Bu yöntemde kişinin yaşadığı kritik yaşam olayları ve yaşama yönelik olumsuz ve otamatik düşünceleri tanınmaya, sorgulanmaya ve değiştirilmeye çalışılır. Bunun için çeşitli ev ödevleri verilerek her seansta bunlar tartışılır.

Özellikle şiddetli ve intihar riski yüksek vakalarda ilaç tedavisi gerekirken kronik vakalarda ve depresyonun tekrarlamasını engellemede bilişsel davranışçı terapinin üstünlüğü çeşitli çalışmalarda tespit edilmiştir. Tedavide genel kanaat farmokoterapi ve bilişsel davranışçı terapinin birlikte uygulanmasının başarılı sonuçlar vereceği yönündedir.

Başlıca depresyon tedavi yöntemleri:

Farmakolojik tedavi
Ekt
Psikoterapi
Psikoeğitim Depresyonda uygulanan psikoterapiler

Depresyonda uygulanan psikoterapiler

Akut dönemde daha çok destekleyici psikoterapötik müdahaleler, ilerleyen aşamada depresyonun ortaya çıkmasında rolü olduğu düşünülen kişilik özellikleri ve Psikososyal etmenler üzerinde durulabilir.

Kognitif davranışçı terapi
Kişiler arası terapi
Psikodinamik terapi
Farkındalık temelli psikoterapiler

Depresyonda Farmakolojik -ilaç-tedavileri

Depresyon, bugünkü bilgilere göre ataklar arasında normal duygu durumun bulunduğu bir hastalık değildir.

Sürekli bir kötüye gidiş söz konusudur.

Etki başlangıcı en erken 2-3 hafta sonra görülür.

En az bir aylık süre içinde yeterli yanıt yoksa ya doz arttırılır ya başka bir ilaca geçilir.

Non-farmakolojik (ilaç dışı diğer tıbbi) tedaviler

Elektro-konvulsif terapi
Işık terapisi
Transkranial manyetik stimülasyon
Vagus sinir uyarısı
Derin beyin uyarısı

Depresyon hakkında Video: www.youtube.com/watch?v=_2TmKUOjN48

Bir önceki yazımızda depresyonun online terapi ile tedavisi konusunda bilgiler verdik. Depresyon hakkında daha fazla bilgi edinmek için kap hastalığı ve depresyon ilişkisi yazımıız da okuyabilirsiniz.

Güncellenme tarihi: 17/06/2015

© İzinsiz alıntı yapılamaz. web sitelerine kısmi alıntılar için izin verilen kaynak gösterme şekli:
www.onlineterapiler.com sitesinden alınmıştır (link çalışır ve arama motorlarınca taranabilir şekilde eklenmelidir). Bu makale istanbul esenyurt üniversitesi ders notlarından alıntılar içermektedir.