Yalan söyleme hastalığı, mitomani ve tedavisi
Bazı kişiler sık sık yalan söylerler ve yalanları ortaya çıktığında aslında yalan söylemek istemediklerini; ancak kendilerini yalan söylemekten de alıkoyamadıklarını ifade ederler.
Günlük hayatta bazı durumlarda kendinize veya yakınlarınıza zarar vermeyen, daha çok durumu kurtarmak için söylenen yalanlar vardır ancak yalan söyleme bazı durumlarda hastalık derecesine ulaşır ve bu hastalığın adı mitomanidir. Bu hastalığı olan mitomanlar sürekli olarak başkalarına yalan söylerler.
Mitomani sorunu olan kişi artık amaçsız bir şekilde ve herkese yalan söylemeye başlamıştır. yalanlar çok ciddi boyuttadır, kişi bu yalanlara kendisi de inanmaya ve çevresindeki kişileri inandırmaya çaba sarfeder duruma gelmiştir.
Mitomani yani yalan söyleme hastalığı bir tür dürtü kontrol bozukluğudur. Kişi hemen her durumda yalana başvurur ve yalan söylemek için içinde çok güçlü bir arzu hisseder. Bunun sonucunda da sürekli olarak yalan söyler. Bu durum okadar sorunludurki artık iş hayatında, evlilik ve arkadaş ilişkilerindede ciddi sorunlara yolaçmaya başlar.
İnsanlar neden yalan söyler
Yalan söyleme genelde dikkat çekmek, yanlış yapılan veya tepki alınabilecek durumu saklamak ve önemli biir gibi görünmek için söylenir. Bu şekilde başlayan yalanlar çocukluk dönemlerinin izlerini taşır. Durumu kurtarmaya yönelik olarak başlayan yalancılık ilerlediğinde hemen her durumda yalan söylemeye doğru ilerler.Kişi etrafındaki insanların dikkatini üzerine çekmek ve odak noktası haline gelmek için hissettiği yoğun bir istek sonucunda olayları büyütmeye, abartmaya ve dramatize etmeye başlar. Zamanla da olmayan şeyleri varmış veya olmuş gibi anlatır.
Yalan söylemenin tedavisi
Yalan söyleme ve mitomani tedavisi olan bir sorundur. Tedavide psikoterapi önemli bir yer tutar. Bir klinik psikolog tarafından uygulanacak terapi ile tedavisi mümkündür. Altta yatan başka bir psikolojik sorun varsa ve yalan söyleme buna bağlı ise ozaman psikiyatrik ve ilaç tedavisi gerekebilir.
Çocuklarda dönemsel normal yalan söyleme davranışı
Çocukların ortalama 5 yaşına kadar doğru olmayan anlatımlarda bulunması normaldir. Bu yaşa kadar olan yanlış anlatımlar, çocuğun zihinsel gelişimiyle ilgili bir durumdur. Çocukta 3-4 yaşlarında imgelem -hayal dünyasındaki gelişim hızlı olur ve bu nedenle çocuk hayal ettiği şeyleri gerçekmiş gibi anlatabilir.Örneğin sopanın üzerine oturup ata binme oyunu oynayan çocuk sopayı gerçek bir at olarak düşünüp bunu çevresindekilere ata bindim şeklinde anlatabilir. Mitomani diyebileceğimiz boyutlardaki yalan söyleme ise daha çok 16 yaşından itibaren başlamaktadır.
Çocuğun yalan söyleme nedenleri
Çocuklar gelişimsel özellikler dışında gerçekle gerçek olmayanı ayırt edebilecek zihinsel olgunluğa ulaştığı halde yine de çeşitli nedenlerle yalana başvurabilmektedirler.Anne babanın çocuk eğitiminde yaptığı yanlış uygulamalar, çocuğun gönül almak, suçluluk , aşağılık ve kıskançlık duyguları; herhangi bir fayda elde etme, ilgi çekme ya da cezadan kurtulma düşünceleri yalan söyleme davranışını ortaya çıkarabileceği gibi anne babanın çocuğa fazla karışması yalan söyleyerek kötü örnek olması da çocukta yalancılığı başlatıp devam ettiren etkenlerdir.
Çocukta yalan davranışının önlenmesi için;
Çocuğun hayal dünyasından kaynaklanan gerçekdışı sözleri aile tarafından yalan ifadeleri olarak algılanmamalıdır. Çocuğu bu ifadelerinden dolayı ailenin yalancılıkla suçlaması; sen yalan söylüyorsun, birdaha yalan söyleme gibi ifadelerde bulunulması bu durumun pekişmesine ve çocuğun yalan söylemeyi öğrenmesine neden olur. Çocuğu yalan söylemeye iten nedenlerin araştırılması, tespit edilmesi ve bu nedenlerin onunla Böyle midemek istiyorsun acaba diye konuşularak irdelenmesi, tutarsızlıklarının gösterilmesi ve sen bu şekilde konuşunca ben senin nezaman doğru söylediğini anlayamıyorum şeklinde açıklama yapılmalıdır. Çocukların yalan söylemsini engellemek için anne ve babaların örnek olması ,kesinlikle yalan söylememesi gerekir. Çocuğun farkedilen yalanları karşısında çok sert ve aşağılayıcı tepkiler gösterilmemeli
