Mülakat ve iş görüşmesi teknikleri

İş başvurularıyla ilgili en çok merak endilen konulardan biri iş görüşmesinde yöneltilen mülakat soruları ve cevapları ile uygulanan mülakat teknikleridir. İnsan kaynakları uygulamaları kapsamında işe alım için yapılan mülakatta sorulabilecek çok çeşitli sorular ve değişik uygulama örnekleri vardır.

Eğer bir iş başvurusu yapacaksanız bu süreç sinir bozucu olabilir. Özellikle görüşme ve mülakat sırasında beklenmedik sorularla karşılaşabileceğinizi düşünerek kendinizi tedirgin ve rahatsız hissedebilirsiniz. 

Ya da sadece yeni insanlarla tanışmak ve onları etkilemek zorunda olmanız bile sizde kaygıyı tetiklemek için yeterli bir neden olabilir. Ancak, görüşme ve mülakat teknikleri öğrenebileceğiniz bir beceridir. 

Bu yazıda vereceğimiz doğru ipuçları ve tekniklerle, iş görüşmelerinde kendinizi etkili şekilde sunmak ve istediğiniz işe girmek, potansiyelinizi işverenlerin gözünde değerli kılmak konusunda bir usta olabilirsiniz.

Mülakat teknikleri için ipuçları

1. Mümkün olduğunca çok iş için başvurun

Neden mümkün olduğu kadar fazla iş başvurusu yapmalısınız?

• İş başvurularında belli kriterler istenebilir ancak kendi özgeçmişinize bakarak kriterleri taşaımadığınızı düşünüp hemen vazgeçmeyin. Kriterlerin tamamını taşımıyor olmanız o işe alınmayacağınız anlamına gelmez. Ayrıca çok sayıda iş başvurusunda bulunmak size mülakatlarda önemli bir deneyim sağlayacaktır. Mülakattaki iletişim becerilerinizi geliştirmenizin en önemli yolu pratik yapmaktır. İşe alınmasanız bile her mülakat bir sonraki mülakatta daha rahat olmanızı sağlayacaktır.

• Görüşmeler ile yeni trendler, iş pozisyonları ve fırsatları hakkında da bilgi edinirsiniz.Daha önce habersiz olduğunuz yeni bilgiler ve bakışaçıları kazanabilirsiniz.

• Görüşme beklenmedik fırsatlara yol açabilir.  Eğer görüşme sırasında işveren özelliklerinizi beğenirse ilan edilen pozizyon için uygun olmadığınızı düşünce bile firmasının farklı bir bölümünde veya firma dışında bir pozisyonda size iş fırsatı sağlayabilir.

 

2. Bir başarı hikayesi geliştirin

Müklakatlarda karşılaşabileceğiniz sorulardan biri de bir başarı hikayenizin olup olmadığıdır.İyi düşünerek oluşturacağınız bir başarı hikayesi mülakatta karşılaşacağınız bu tür sorulara veya bana biraz kendinden bahset sorusuna etkileyici bir yanıt verebilmeniz için güçlü bir tekniktir. Hayatta öğrendiğiniz şeyler,başarılarınız,başarısızlıklarınız,hayalleriniz ve bu deneyimlerden çıkardığınız sonuçları içeren bir hayat hikayesi etkileyiic olacaktır. Bu hikayeler kim olduğunun ve nereye doğru yolaldığının anlaşılmasına yardımcı olur. Bu yüzden hikayenizi etkili şekilde anlatmayı öğrenmelisiniz. Bunu öğrenmek ise çalışma ve pratik yapmayı gerektirir.

İş görüşmesi için geliştireceğiniz hayat hikayenizde(özgeçmişinizde):

• Önemli olaylar ve dönüm noktalarına,beklenti ve hayal kırıklıklarına,başarı ve deneyimlerinize, sürelere yer verin.
• Hikayenizi anlatırken yeniden yaşıyormuş gibi çoşkulu olun ve karşınızdakilerin hayal gücünü zorlayın.
• Hikayenizde müşteriye yaptığınız yardım, problem çözümüne katkınız, kendi alanınızdaki bilgi ve deneyimler,risk alma,girişimcilik ve liderlik özelliklerine yer verin.
• Bugün hangi aşamada olduğunuza, kariyer gelişiminde size kimlerin yardım ettiğine, şimdiki motivasyon düzeyinize ve hedeflerinize, yeni projelerinize de yerverebilirsiniz.

Şu içerikte hikayeler geliştirerek başlamak isteyebilirsiniz:

Çalıştığı şirkete para kazandırma ya da tasarruf sağlama.

Kendi hayatında ya da işyerinde yaşanan bir kriz çözümü.

Bir takım üyesi olarak takıma verdiğiniz önemli katkılar.

Başarılı liderlik yaptığınız bir zaman.

Pratik mükemmelleştirir

Eğer hikayenizi geliştirdiyseniz bundan sonraki aşama pratik yapmaktır.  Hikayenizi yüksek sesle anlatıp bir kasete kaydedebilirsiniz veya geribildirim alabileceğiniz için bir arkadaşınızla paylaşabilirsiniz. Hikayenizi yüksek sesle anlattıkça ve dinledikçe göreceksinizki bu başarı ve hayat hikayeniz rastgele olaylar dizisi değildir. 

3. Başvurduğunuz işe göre bir özgeçmiş seçin

Belirli bir işveren ya da iş için hikaye uygulanmasında bir sonraki adım hangi iş için hangi hikayenizi anlatacağınıza karar vermektir. Kendinizi mülakat yapanların yerine koyun ve hangi hikayenin bu iş görüşmesi ile daha ilgili olduğuna karar verin. Mesela değişimi, baskı altında seçimler yapabilme becerisini veya hatalardan ders çıkarmayı vurgulayan hikayeler düşünün. 

Refernasları unutmayın: Bir çok işe alım önceki referanslar üzerinden yaıpılır o nednele özgeçmişinizde veya ayrı bir bölümde mutlaka referanslarınıza da yer verin. Eğer referans bulmakta zorlanıyorsanız birilerinden rica edin.

4. Stresi yönetin

Bir iş için yapılan görüşme herkeste strese yolaçabilir. Küçük dozlarda yaşnan ve kişiyi baskı altına alana stres bazen yararlı da olabilir. Stres sürekli ve ezici boyutlarda olursa bu açık ve yaratıcı düşünme kapasitenizi bozarak bir iş görüşmesi sırasında iletişim becerinizi de bozabilir. Eğer stresli olursanız görüşmeci yanlış yorumlayabilir ya da kafanız karışabilir, sözel olmayan stres tepkileriniz yanlış yorumlanabilir.

Mülakat sırasında hızlı bir şekilde stres tepkilerinden kurtulmak,rahatlatmak ve sakin bir duruma geri dönemezseniz kesinlikle diğer mülakat teknikleri ve ipuçlarını iyi bilsenizde bunlardan yararlanmanız mümkün olamayacaktır.  Bu nedenle mülakat sürecine başlamadan önce hızlı stres rahatlama tekniklerini öğrenmek çok önemlidir.

Bir mülakatta hızlıca stres giderme yöntemi

Stres iş görüşmesinden önce veya iş görüşmesi sırasında başladığı zaman kendinize odaklanmayın. Mümkün olduğunca ortama ve sorulara odaklanıp dikkatinizi bu noktalara verin. Ayrıca görüşme öncesi meditasyon ,nefes egzersileri gibi hızlı stres yönetme tekniklerini uygulayın.

5. Hazırlıklı olun

İş görüşmeleri tek kişiyle ve birkaç dakika süren görüşmeler olabileceği gibi birden fazla kişi ile yapılan uzun görüşmeler de olabilir. Görüşmeler sizin o iş için doğru aday olduğunuzu göstermek için bir fırsattır; ancak yapacağınız görüşmeler sizi tedirgin ederse merak etmeyin yalnız değilsiniz. Bu tedirginliği gidermek için iyi bir hazırlık yapmak işe yarayacaktır. Böylece daha rahat bir görüşme süreci yaşarsınız.

Iş görüşmesine hazırlık ipuçları:

• Araştırma yapın şirket ve mevcut konumu hakkında bilgi toplayın. Özellikle size uygun görevlerle ilgili deneyiminiz üzerinde durun.

• Görüşme provası yapın: Size örnek mülakat soruları sorması için bir meslektaş arkadaş bulun. Onunla göz teması kurma uygulaması yapın.  

• Görüşme provalarını kaydedin:  Yaptığınız denemelerin ses ve görüntü kaydını alıp daha sonra inceleyin. Eksiklerinizi tespit edip düzeltin.

• Tokalaşma için hazırlık yapın: Tokalaşma nasıl olmalı? Soğuk ve nemli bir elle yapılan aşırı sıkan veya aşırı gevşek tokalaşmanın karşı tarafı rahatsız eder ve güven duygusu gelişmesini olumsuz etkiler. Bu nednele mülakat öncesi görüşme yerine erken gidip elleri ısıtmak, toka esnasında eli tam kavramak ve bir miktar sıkmak faydalı olabilir.

• Beden dili ve sözlü sunuma dikkat edin. Görüşmelerde beden dili çoğu zaman içerikten daha ön planda olur. Bu nedenle beden dilinizi iyi ayarlayın. örneğin çok fazla el kol hareketi yapmayın. Karşınızdaki kişinin beden hareketlerini gözlemleyin ve ara ara onunkine benzer hareketler yapın ama bunu ona çaktırmayın. Ellerinizi önde kavuşturmayın. Mümkünse yana salın ve arasırakarın ve göğüs arasında tutarak konuya göre haraket ettirin. Omuzlarınız dik ve geri yaslı durun. Göz teması kurun. Bu hem karşınızdaki kişiye kendinize güvenli biri olduğunuzu gösterecek hem de kendinizi daha iyi hissettirecektir. kendine güvende aşırıya da akçmayın.

• Sözlü iletişime ve cevaplarınıza dikkat edin: Soru sorulduğunda hemen cevap vermek zorunda hissetmeyin, bir süre bekleyip düşünebilirsiniz ve bu esnada daha önce hazırladığınız cevapları soruya uyarlayabilirsiniz. Bir miktar düşünmek siizn kendinize ve görüşlerinize önem verdiğinizi düşüdürebilir. Bekleme süresin çok uzatmanız ise kendinize güveninizin olmadığını, heyecanlı olduğunuzu veya konuya hakim olmadığınızı düşündürür. Sorulan sorulara çok uuzn cevaplar vermeyin, uzatmayı karşınızdaki kişinin beden hareketlerine bakarak ayarlayın. Eğer karşınızdaki kişi ilgili görünüyorsa devam edin ilgisiz görünüyorsa kısa kesin. "Ah," ve "hım." gibi sözcükleri kullanmayın. Bunun yerine duygularınızı vücut dili ile belli edin. Örneğin, gülümseyin.

 

6. Sorulacak olası mülakat sorularını araştırın veya tahmin edin

Gireceğiniz mülaktta sorulabilecek olası soruların bir listesini hazırlayın ve bunları yanıtlayın. Mülakat sorularında genel şablon: Olası durum-Eylem-Sonuç şeklindedir. Şöyle bir durumda ne yaparsınız ve sonucu ne olur gibi düşünebilirsiniz. Ayrıca daha önce aynı yerde mülakata girmiş kişilerden bu konuda yardım alabilirsiniz. Ayrıca mülakatlarda genel olarak naşvuru sahiplerinin işe karşı motivasyonlarını ve çalışma tarzlarını ölçmeye yönelik bazı sorular vardır.

Örnek davranış mülakat soruları şunlardır:

• Eğer belirlenen hedeflere ulaşmanızı engelleyen bir durumla karşılaşsanız bunu elemek için nasıl bir yol izlersiniz?

• Eğer sizin için önemli olan kilit insanlardan direnç görürseniz onları nasıl ikna edersiniz?

• Daha önce bir süreç ya da sistemi değiştirmek ve daha iyi hale getirmek için inisiyatifi ele aldınız mı, böyle bir durum tarif edebilir misiniz, veya şöyle bir durum olsa nasıl bir çözüm bulursunuz, ne tür değişiklikler yaparsınız?

7. Siz de mülakat yapana soru sorabilirsiniz

Bazı şirketler mülakatlarda sadece adaylara soru sormuyor ve adayların kendilerine soru sormalarını da istiyor. Adayların sorduğu sorular da mülakta önemseniyor. Başvurduğunuz iş ve pozisyonunuz hakkında mülakat yapan kişiye sorular sorma fırsatınız olursa şu içerikte sorular sorabilirsiniz:

• Çalışanlarla ilgili en sevdiğiniz şey nedir?
• Çalışandan beklentileriniz nelerdir?
• İlk altı ay boyunca çözülmesini istediğiniz özel durumlar var mı?
• Daha önce bu pozisyonda çalışan kişiye ne oldu?
• Ne tür bir iletişim tarzı tercih edersiniz?
• Şirketin iş büyütme ve geliştirme ile felsefesi nedir?
• Bölüm için hedefleriniz nelerdir?

8. Duyguzal zekanızı (EQ) geliştirin

Bildiğimiz gibi, her zaman en zeki kişi ya da işe en uygun becerilere sahip kişiler işe alınmıyor. Bunun yerine, işe girmede başarılı olan hişiler genellikle başkalarıyla kolayca ilişki kurabilme becerisine sahip kişiler oluyor. Diğer bir deyişle, yüksek bir duygusal zeka (EQ) ya sahip olan kişiler daha çok işe alınıyor. Duygusal zeka yeteneği, tanımlama, anlama, etkili iletişim ve empati becerisini içeriyor. Yüksek duygusal zekaya sahip kişiler:

• Kendi duygusal durumunu ve başkalarının duygusal durumlarını tanırlar.
• İnsanları çeken ve yakınlık kurduran bir tarafları vardır.
• Duygusal ipuçlarını yakalayabilen, etkili iletişim becerisine sahip ve güçlü ilişkiler geliştirebilen kişilerdir.

Hızlı stres yönetme yeteneği gibi duygusal zeka da geliştirilebilir. Bunun için duygusal farkındalık kazanmak kazanılması gereken birincil beceridir. Hem kendinizin hem de başkalarının duygularını farketmek ve duygu ile düşüncelerin insanı nasıl etkilediğini anlamaya çalışmak anahtar roldedir. Mülakat yapan kişinin duygularını anlmaya ve onunla da ortak insanı duygular ve bağ kurmaya çalışın. Bunu yaparsanız görüşme süreci daha az korkutucu hale gelecektir.

9.Görüşmeci ile kurabileceğiniz bağları keşfetmek için ipuçları arayın

Mülakat yapan görüşmeci ile iyi bir bağ kurmak size önemli avantajlar sağlayacaktır. Bunun için şunları deneyin:

• Araştırma yapın: Google den arayarak ilgi alanlarının ne olabileceğini öğrenin.

• Dikkatle Dinleyin: Eğer görüşme sırasında dikkatlice dinlerseniz ve gözlemlerseniz bağ kurabileceğiniz ortak noktalar bulabilirsiniz. Sizinle mülakat yapan görüşmeciyi tanırsanız gittiğiniz okullardan, hafta sonu planlarınızdan, çocuklarınızdan ya da en sevdiğiniz restoranda söz ettiğinizde ortak bir zemin bulma için şans artar. Ayrıca ofis etrafına da bir göz atabilirsiniz. Eğer okuduğu bir kitap, siizn de istediğiniz ya da aldığınız bir ürün, fotoğraf görürseniz ortak bir yön bulabilirsiniz.

• Ilgi ve tutkularınızdan bahsedebilirsiniz: Bana kendinizden biraz bahsedermiisniz gibi sorular sorulduğunda ortak ilgi alanınız olabilecek şeylerden konuşmak işe yarayabilir.  

• Görüşmeci ile ortak bir zemin bulun.  Çevreniz ve mülakatı yapanı inceleyin,ikinizin de bu yer ve zamanda olmanızın bir nedeni var.

Görüşmeci ile ortak bir yön ararken, bunu katı ve moda mod bir dizi soru ile yapmaktan kaçının. Görüşmenin doğal gidişine adapte etmeye çalışın.

Burada belirttiğimiz tüm mülakat ipuçlarını uyguladığınızda mülakattan başarılı bir sonuç alma olasılığınız mutlaka yükselecektir.

 

İş ve kariyer danışmanlığı ile işe alım süreçleri hakkında daha fazla bilgi ve uygulamalar için aşağıdaki yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz:

» İş meslek ve kariyer danışmanlığı

» İşe alımlarda uygulanan testler

» Zeka testi iq

» mmpi testi (kişilik testi)

Yayın tarihi: 12/04/2016

©Telif hakkı: (Kaynak: www.onlineterapiler.com) çalışır şekildeki link eklenmeden kısmi alıntı yapılamaz.Yazının tamamı kopyalanamz.