Psikotizm nedir

İlk olarak Eysenck'in üzerinde durduğu bir kavram olan psikotizm, kişiliğin ve mizacın bir boyutu olarak ele alınmıştır. Eysenck'in psikotizma teorisi çoğunlukla fizyolojik faktörlere dayanmaktadır. Eysenck teoriisnde tam olarak tanımlanabilir psikotik olmayan normal kişilerin, belirli koşullar altında, psikotiklerde yaygın olarak bulunan bazı nitelikler sergileyebileceğini belirtmektedir. Ayrıca, bu teoride psikotizmin ve yaratıcılığın genetik ve psikolojik özelliklerinin örtüştüğünden bahsetmektedir.

Hans J. Eysenck kişilik modelini çoğunlukla psikofizyolojik temeller üzerine geliştirmiştir. Davranışçı ekolden gelen Eysenck için insanın öğrenmiş olduğu alışkanlıkları büyük önem taşır; ancak kişilik farklılıklarının genetik mirasımızdan kaynaklandığını düşünmüştür.Eyseneck bu teorisini psikolojiyle ilişkili genetik faktörlere dayandırdığı için, çoğunlukla mizaç olarak bilinen şeyle ilgileniyordu.

Eysenck kişilik ve mizaç modelini üç boyutta geliştirdi: Psikotisizm, Dışavurum ve Nevrotizm. Bu, kişiliğin "PEN" modeli olarak anılmaya başlanmıştı. Eysenck, daha sonra psikotizmanın kişiliğin katkıda bulunduğu bir faktör olduğunu fark etti.

Psikotizm tanımı

Psikotisizm tanımlanırken, bir kişinin psikotiklerde yaygın olarak bulunan bazı nitelikler sergileyeceği ve belli ortamlarda psikotik olma konusunda daha duyarlı olabileceği belirtilmiştir. Bu tür psikotik eğilimler arasında pervasızlık, psikopatik eğilimler, iki uçlu bozukluk, düşmanlık, kültürel normların kabul edilmemesi, olgunlaşmamışlık ve antisosyal tutumlar sayılmıştır. Uygulanan psikotizma ölçeğinde psikopatlar ve suçlular arasında daha yüksek psikotizma puanları da bildirilmiştir.

Yaratıcılık ile Psikotizm İlişkisi

Eysenck'in geliştirdiği psikotizm ölçeğinin sonuçlarına göre daha yaratıcı kişilerin yaratıcılık seviyesi daha düşük olan insanlara göre ölçekten yüksek psikotisizm puanları aldıkları tespit edilmiştir. Psikofizyolojik açıdan Eysenck (1993), aşırı kapsamlı bir düşünürün, şizofreni veya genel psikotik bozukluğunkiyle ilişkili bir karaktere sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu bulmuştur. Aradaki fark, yaratıcı kişinin psikotizma skorunun tıpkı bir psikotik bozukluk tanısı alan kişinin puanı kadar yüksek olmasına rağmen yaratıcı kişinin mutlaka bir psikotik olarak teşhis edilememesi.

Yayın tarihi: 25/03/2017

© İzinsiz alıntı yapılamaz. web sitelerine kısmi alıntılar için izin verilen kaynak gösterme şekli:
www.onlineterapiler.com sitesinden alınmıştır (link çalışır ve arama motorlarınca taranabilir şekilde eklenmelidir).