Antidepresanlar ve diğer psikiyatrik ilaçlar faydalı mı zararlı mı

“Hiç olmazsa bir antidepresan yazalım !”

Depresyon çağımızda Kalp rahatsızlıklarından sonra en sık rastlanan ve dünya sağlık örgütü verilerine göre ilk 5 te yer alan bir hastalıktır. Bu nedenle gerek sağlık açısından gerekse ilaç sektörünün iştahını kabartması açısından dikkatle değerlendirilmesi gereken bir hastalıktır. Bir önceki yazımızda ingiliz psikiyatrist ve ilaç bilimi uzmanının psikiyatri ilçalarının ilaç firmalarının doktorları kandırması veya aralarındaki çıkar ilişkisi olduğunu yazdığı bir kitaptan bahsetmiştik. Bu yazımızda ise Türkiyeden bazı uzmanların görüşlerini yazmaya çalıştık.

Amerika'nın depresyon için yılda 50 milyar dolar para harcadığını düşünürsek ve bunun tüm dünyadaki oranına bakarsak depresyon hastalığından ilaç firmalarının nedenli yüksek paralar kazanabileceğini anlamak hiç zor olmayacaktır. Firmalarının ilaçlarının hastalara yazılması için günde en az 1 defa doktor ziyaretleri yapan ilaç mümessilleri, bunun için kendilerine tahsil edilen özel arçlar,hekimi evden alıp eve bırakan, kongre vesaire davetleriyle yurtdışında ücretsiz konaklama ve tatil hizmeti sunan, hastalık tanısı ve buluşları için yapılacak bilimsel çalışmalara ciddi maddi kaynak sağlayan ilaç sektörünün nelere kadir olabileceğini düşünmeden de edemiyor insanlar. Antidepresanların ve diğer psikiyatri ilaçlarının gerekli olup olmadığı konusunda tıp dünyasında çeşitli tartışmalar ve farklı görüşler olduğunu biliyoruz. Konuyla ilgili Prof.Dr Rasim Küşükusta'nın görüşleri şöyle:

 

Psikiyatristler umursamıyorlar ama bizde antidepresan kullanımı çığırından çıkmış durumda ve özellikle gençlerimizin durumu beni ürkütüyor.

Günlük hayatın bırakın bir yakının kaybı gibi ciddi kederlerini, alelâde üzüntüleri bile antidepresan yazmak için yeterli oluyor.

İkmâle kaldığı için, sevgilisi telefonu yüzüne kapattığı için, üst kattaki komşusu gürültü yaptığı için sinirlenenlere, üzülenlere depresyon ilacı yazmak artık Allah’ ın emri oldu.

Benden bile antidepresana hapı yazmamı isteyenler oluyor diyeyim gerisini siz tasavvur edin.

Gelelim neticeye: " İyileşeyim derken daha fazla hasta olmayın"

 

Prof.Dr Rasim Küşükusta şöyle devam ediyor: Psikiyatristlerin, antidepresan kullanan hastaların ilaçlarını bırakabilecekleri endişesine saygı duyuyorum ama gereksiz antidepresan kullanan ve bu yüzden intihara kadar gidebilen yan etkilere maruz kalanların hiç mi hiç umursanmamasını da anlayamıyorum.

• Antidepresan ilaç kullanımının her sene katlanarak artması psikiyatristleri neden rahatsız etmiyor bilemiyorum.

• Gerekmediği halde antidepresanlara başlayanların birçoğunun ilaç bağımlısı olmaları (psikiyatristler buna ilaç bağımlılığı demiyorlar) ve bu ilaçları kolay kolay bırakamamaları da üzerinde tartışılması gereken bir mevzu.

Ey psikiyatristler, kımıldayın. Gereksiz antidepresan kullanımına karşı harekete geçin. Bu işe de mi Başbakanın el atmasını bekliyorsunuz yoksa.

 

Terapi şart

Psikolojik tedavilerde ilaç tedavisinin yanında sebebe yönelik psikoterapi uygulamalarının bilinmesi veya tedaviye eklemesi bir zorunluluktur

Konuyla ilgili deprseyonda terapinin önemine değinen Uz. Dr. Adnan Çoban’ ın görüşleri ise şöyle

 

 

Depresyon bir sıkıntılı sürecin sonucudur. Birçok kişiye özel sebebe sahiptir. Çağdaş psikiyatri anlayışında sadece sonucu tedavi etmek, yani sadece semptomları yok etmeye çalışmak depresyon tedavisi açısından yeterli görülmemektedir.

Hastayı depresyon riskiyle karşı karşıya getiren aşırı mükemmeliyetçilik gibi kişilik özellikleri, geçmiş travmatik yaşantılar, olumsuzluklar karşısında aşırı üzülme ve tepki verme gibi unsurlar giderilmeden depresyon tedavisinin tam olduğunu söylemek mümkün değildir.Bazen de ilacın gerekmediği gerekli olmadığı “hafif demoralizasyon” ve bir üzücü olaya bağlı “stres bozukluklarında” bile hemen antidepresan yazılabildiği oluyor.

Psikiyatri Uzmanları da Uygunsuz ilaç yazabiliyor

Birçok psikiyatri uzmanı maalesef bu gerekliliği es geçip sadece ilaçla tedavi yolunu seçebiliyor. Bu yüzden ilaçları bıraktıktan sonra tekrar hastalanan ve gereksiz yere yıllarca antidepresan kullanan birçok hastaya rastlıyoruz.

Halbuki bu grup sıkıntıların en azından bir kısmı uygun bir terapötik yaklaşımla çözülebilmektedir. Ancak psikiyatrist olup da “gelen hastaya bir şeyler yazalım” mantığıyla antidepresan yazan meslektaşlarımız da maalesef var.

Hemen hemen her gün ağrı, mide yakınması, çarpıntı, uykusuzluk gibi nedenlerle dahiliye, kardiyoloji uzmanlarına giden ve herhangi bir fiziksel sorun tespit edilemeyince “hiç olmazsa bir antidepresan yazalım” mantığıyla antidepresan yazılmış danışanla karşılaşıyorum.

 

Prof. Dr. Tanju Sürmeli- Antidepresan İlaçların Zararları konulu video:

www.youtube.com/watch?v=eZcMj6fAOB4

Konu hakkında daha fazla bilgi için bir önceki ilaç mı psikoterapimi konulu yazımızda değindiğimiz psikiyatrik tedavilerde terapinin ve ilaçların yeri konulu yazımızı da okuyabilirsiniz.

Güncelleme tarihi: 21.10.2015