Bulimia nervoza hastaliğı nedir,nedenleri,zararları, tedavisi ve vaka örnekleri)

Tekrarlayıcı aşırı yeme atakları. Yeme periodunda yeme işlemi üzerinde kontrolu kaybetmek.Aşırı yemeye ek olarak, kilo almayı engellemek için uygunsuz aşırı bir reaksiyonlar geliştirmek (Kendini kusturma, laksatif kullanma, aşırı egzersiz yapma vb.). Vücut şekli, görüntü ve kilosundan memnun olmama hali. Aşırı yeme ve dengeleyici karşı eylemlerin üç ay boyunca haftada en az iki kez olması.

Araştırmalar göstermiştir ki bulimia olgularında hastalar, tıkanırcasına yeme epizodları sırasında 2000 ile 4000 kalori almaktadır ki bu kalori miktarı sağlıklı bir kişinin bir gün boyunca aldığı kalori miktarından daha fazladır. Hastalar genellikle tıkanırcasına yeme davranışlarından utanç duyarlar ve bunu saklama çabasındadırlar. Çoğunlukla tıkanırcasına yeme epizodları sırasında kontrolü yitirdiklerinden yakınırlar. Tıkanırcasına yeme epizodunu, pişmanlık duygusu içinde iğrenme, tiksinme, huzursuzluk, kilo alma korkusu ve dışa atım çabası izler. Bulimia hastaları dışa atımı genellikle parmak yardımı ile kusarak yaparlar. Mide bulantısı ve kusma, zamanla bulimia hastalarında irade ile gerçekleşebilmekte ve parmak, çatal vb. gibi maddelere gereksinimleri dahi kalmamaktadır. 1982 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre üniversite öğrencilerinin %50’si arada sırada meydana gelen tıkanırcasına yeme-arınma dönemleri geçirmektedir.DSM-IV kriterlerine göre bu tür davranışlara hastalık boyutunda yaklaşmak ve Bulimia tanısı koymak ancak bu dönemlerin üç ay boyunca haftada en az iki kez gerçekleşmesi sonrasında mümkündür.Anoreksiya Nervosa’da olduğu gibi Bulimia hastaları için de kilo alımının yarattığı kaygı oldukça yüksektir. Yine Bulimia Nervosa’da da Anoreksiya’da olduğu gibi kişinin vücudunun görünüşünü algılamasında bozulmalar meydana gelmektedir ve bu kişiler normal ağırlıkta olsalar dahi kendilerinin kilolu olduklarına inanabilmektedirler.

Bulimia nervoza belirtileri

• Diş çürümesi
• Yaralı eller
• Boğaz ağrısı
• Adet düzensizliği
• Kronik bağırsak sorunları
• Zayıflama hapları alma, aşırı egzersiz yapma, laksatif kullanım
• Kendi kendine zarar verici davranışlar (kilo alımını engellemek için sigara kullanma, gelişigüzel
• Yemek ile ilgili suçluluk ve utanç
• Depresyon

Bulimia Nervozanın alt tipleri:

Çıkartma olan tip(Yediklerini çıkartma): Kişi yediklerini kusarak çıkartır.

Çıkartma olmayan tip(Yediklerini çıkartmama): Çıkartma olan tipe oranla daha sıktır. Çıkartma olmayan tipe eşlik eden davranışlar; oruç tutma, aşırı egzersiz yapma veya laksatiflerin kullanımıdır.Ayrıca bu tip hastalar tıkanırcasına yeme dönemlerini daha az yaşamakta ve hastalık şiddetinin daha hafif olduğu gözlenmektedir.

Epidemiyoloji

• Ergenlik ve erken yetişkinlik dönemlerinde başlar.
• %90’ını kadınlar oluşturur.
• Kadınlar arasındaki sıklığının % 1 ile 2 arasında olduğu bilinmektedir.
• BN hastalarının 80% i kusmayı kilo kontrolü olarak kullanır
• İyileşme oranı AN ye göre daha yüksek çünkü tedavi reddi/direnci daha az

Etyopatogenez

1.Biyolojik: Norepinefrin ve serotonin aktivitesinde azalma, kusan bazı hastalarda plazma düzeylerinin azaldığı saptanmış. Hastaların çoğunda depresyon, ailelerinde de daha sık obezite ve depresyon görülür. 2.Sosyal: Sosyal çevreinin inceliğe yüklediği takdirin de etkisi vardır. Hastalar, mükemmeliyetçidirler ve başarıya odaklanmışlardır. Aile sorunları, reddedilme, anoraksia nervozadan daha sık görülür. 3.Psikolojik: Hastalar, ergenlikleriyle ilgili sorunlar yaşamaktadırlar. Blumialı hastalar, anoraksialı hastalardan daha dışa dönük, sinirli, dürtüseldirler. Hastalar, okul bitince ailelerinden ayrılmaktan korkarlar. Anksiyete ve depresif belirtiler sık olup, suisid riskleri de vardır. Alkol bağımlılığı da sık görülür. 4.Psikodinamik: Maternal figürden ayrılmadaki karasızlık, ambivalan bir şekilde yiyeceğe yöneltilir. Seksüel ve agresif fantaziler kabul edilemez ve sembolik olarak dışavurulur.

Ayırıcı tanı

• 1.Anoraksia Nervoza
• 2.Majör depresyon
• 3.Borderline Kişilik Bozukluğu
• 4.Nörolojik Bozukluklar (Epilepsi, santral sinir sistemi tümörleri, Klüver-Buchy Sendromu, Kleine-Levin Sendromu)

Gidiş ve sonlanış:

Hastalar çıkarma yöntemleriyle elektrolit dengesini ileri düzeyde bozabilirler ve bu durum kalp durmasına neden olabilir. Bu nedenle kan kimyasının mutlaka izlenmesi gerekir. Ciddi intihar girişimleri görülebilir ve bu durumda hastaneye yatış gerekebilir. İzleme çalışmaları hastaların yakla şık yarısının tamamen düzeldiğini dörtte birinin kısmi düzelme gösterdiğini ve dörtte birinin kronikleştiğini göstermektedir. Aileye yönelik müdaheleler terapinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Bulimia nervoza tedavisi

Bulimia nervoza hastalarının tedaviye başvurması genelde hastalık başladıktan yıllar sonra olur. Genelde tedaviye istekli oldukları halde bulimiklerin kısa sürede belirtilerinin ortadan kalkması beklentisi ve düşük engellenme eşiği tedaviyi zorlaştırır. Özellikle daha büyük yaştaki hastaların antidepresanlardan yararlandığını gösteren çalışmalar vardır. Tedavide eşlik eden bozuklukların her biri ayrı ayrı kapsamlı bir plan çerçevesinde ele alınmalıdır. Hastaların üçte biri kısa kognitif-davranIşçı terapi ve psikoeğitimsel bir yaklaşımdan oldukça yararlanırlar. Ancak özellikle borderline kişilik bozukluğunun eşlik ettiği durumlarda tedavi uzun dönemli açıklayıcı destekleyici psikoterapi tarzında olmalıdır.

Bulimia Vaka örneği

Aylin (20 yaşında), 14 yaşından itibaren yeme bozukluklarının olduğunu belirtiyor.Haftada 3 kez kontrolsüz bir şekilde ve aşırı miktarda yemek yediğinden bahsediyor (tereyağlı 12 ekmek dilimi, üzerine nutella, reçel ve peynir, 4 haşlanmış yumurta, 450gr. gofret). Bu yeme ataklarından sonra ise kendini kötü hissetiğinden ve kilo almaktan korktuğundan laksatif kullanarak (kimi günlerde 200 laksatif hapı birden) ya da zorla istifra ederek buna izin vermemeye çalışıyor. Bunun dışında spor yaptığını (her iki günde bir, 1-2 saat) belirten Aylin, normalde vejetaryan beslendiğinin ve yağlı, kalorili yiyeceklerden uzak durduğunun altını çiziyor. Açlık duygusuna karşı günde en az 3 litre su tükettiğini söyleyen Aylin, kilosuna ve dış görünümüne çok dikkat ettiğini vurguluyor. Aylin hanımın kendi ifadeleri: „Evdeyim, ve ne yapacağımı bilmiyorum, gergin ve huzursuzum, günüm çok stresli geçti.Içimde bir haz beliriyor, önüme ne gelirse yeme hazzı ve ben buna engel olamıyorum. Yerimden kalktığım gibi gidiyorum mutfağa ve deli gibi buzdolabında ve diğer dolaplarda ne var ne yok çıkartıyorum; kontrolü tamamen kaybederek. Yiyeceklerin paketlerini bir hışımla açıp ağzıma götürmeye başlıyorum. Önce domates salçası…, Bu sayede, en sonunda yediklerimin tekrar dışarı çıkabileceğinden emin olabilirim. Ardından ne bulursam tıkınıyorum, dünden kalan yemekler, ton balığı salatası, reçel ve fındık ezmesini kaşıklıyorum bir yandan, bir yandan da kendime makarna haşlıyorum ve bebek maması yiyiyorum. Çünkü bunu kusması daha kolay. Akabinde dondurma ve sonra misafirlerden kalma çiğ köfte... Yaptığım şey sırf yemek, tat falan almıyorum. Gerginliğim ve üzerimdeki bütün ağırlık gidiyor, kendimi hissediyorum ve bir an için etrafımda olan bitenleri unutuyorum. Sadece bir an için, çünkü midem ağrımaya başlıyor. Yediklerimin çıkması gerek; yoksa patlarım ve şişmanlarım diye koşuyorum tuvalete. Parmağımı boğazımın arka taraflarında gezdiriyorum ve istediğim şey oluyor. Ne yaptığımın farkına varıyorum, ağlıyorum, boğazım yanıyor. Kısa bir süre için rahatlıyorum, sadece kısa bir süre ama ardından iğrenme, utanma ve suçluluk duyguları üstüme biniyor.

”Vaka örneği 2

Evdeyim, ve ne yapacağımı bilmiyorum, gergin ve huzursuzum, günüm çok stresli geçti.Içimde bir haz beliriyor, önüme ne gelirse yeme hazzı ve ben buna engel olamıyorum. Yerimden kalktığım gibi gidiyorum mutfağa ve deli gibi buzdolabında ve diğer dolaplarda ne var ne yok çıkartıyorum; kontrolü tamamen kaybederek. Yiyeceklerin paketlerini bir hışımla açıp ağzıma götürmeye başlıyorum. Önce domates salçası…, Bu sayede, en sonunda yediklerimin tekrar dışarı çıkabileceğinden emin olabilirim. Ardından ne bulursam tıkınıyorum, dünden kalan yemekler, ton balığı salatası, reçel ve fındık ezmesini kaşıklıyorum bir yandan, bir yandan da kendime makarna haşlıyorum ve bebek maması yiyiyorum. Çünkü bunu kusması daha kolay. Akabinde dondurma ve sonra misafirlerden kalma çiğ köfte... Yaptığım şey sırf yemek, tat falan almıyorum.Gerginliğim ve üzerimdeki bütün ağırlık gidiyor, kendimi hissediyorum ve bir an için etrafımda olan bitenleri unutuyorum. Sadece bir an için, çünkü midem ağrımaya başlıyor. Yediklerimin çıkması gerek; yoksa patlarım ve şişmanlarım diye koşuyorum tuvalete. Parmağımı boğazımın arka taraflarında gezdiriyorum ve istediğim şey oluyor. Ne yaptığımın farkına varıyorum, ağlıyorum, boğazım yanıyor. Kısa bir süre için rahatlıyorum, sadece kısa bir süre ama ardından iğrenme, utanma ve suçluluk duyguları üstüme biniyor.”

İlgili konular: Aşırı yeme isteği ve zayıflama, aşırı yeme isteği hamilelik belirtisi mi, nasıl bastırılır ve engellenir. Aşırı yeme ve yediklerini çıkarma şeklinde ortaya çıkan rahatsızlık hangisidir, aşırı yeme krizleri

 

Yayın tarihi: 23/03/2015

© İzinsiz alıntı yapılamaz. web sitelerine kısmi alıntılar için izin verilen kaynak gösterme şekli:
www.onlineterapiler.com sitesinden alınmıştır (link çalışır şekilde eklenmelidir).